Ahbaplık (Özet) : Ahbaplık, her şeyden önce bir düzen demektir. Ancak hukukun öngördüğü düzen, çalışarak gerçekleşatır bir düzen bileğildir. Ahbaplık, cemiyet süresince insanoğluın harbiden nasıl davrandıklarını bileğil, nasıl davranmaları gerektiğini gösterir. Ahbaplık, kendisine uyulmak ve uygulanmak bâtınin vardır. Hak değeri zımnında, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene almak, maşerî dirimın gerçekleşmesini çıkarmak lüzum. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Ahbaplık düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin karşıtsına onaylama edilmesi ve uyulması gereken, kesinlikle akıllıca kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kabilinden, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle cemiyet süresince insanoğluın şekil ve davranışlarının hukuk kurallarına uymaması, her devran mümkündür. “İşte hukuk, âdem davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir sistem, bir bütündür.” İnsan-âdem, âdem-huy ilişkilerinin insanlığın eş çıkarı ve huzuru bâtınin evrensel ilkelerle güvence şeşna kızılınmasıdır. Ahbaplık, insaniyet seviyesi bâtınin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birfena kuruntu ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, sınıf çıkarları, cemiyet sözleşmesi, huy ve insanoğlu olarak belirten içtihatlerdir. Ahbaplık Nedir Ahbaplık, toplumun umumi menfaatini veya fertlerin ve toplumun eş iyiliğini çıkarmak için konulan ve amme gücüyle desteklenen kaide, adalet ve kanunların bütünüdür. Daha münteşir bir tanılamamıyla hukuk, adalete yönelmiş maşerî evetşfakat düzenidir. Ahbaplık Kelime Anlamı Ahbaplık kelimesi Arapça “adalet” kökünden gelir ve adalet kelimesinin çoğkebir olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Gündüz feneriçda “adalet” kelimesinin çoğkebir “ilenme’kak”tır. Türk Kıstak Kurumu’na bakılırsa hukuk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım zorlaü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” mealı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, dostluk mealında da kullanılır. Yol Anlamı Ahbaplık dönemden döneme değişmiş olduğu bâtınin hala doyurucu bir tanılamam yapılamamıştır. Kant “Ahbaplıkçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok onaylama edilen tanılamamı ise: “Muayyen bir zamanda belli başlı bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması mutluluk zoruna (müeyyide) rabıtalanmış kurallar bütünüdür.” Bilimsel bir disiplin olarak hukuk, kendi süresince esas olarak ikiye ayrılır. Umumi olarak hukukun zevat arası ilişkileri bahis yer kısmına Özel Ahbaplık, zevat ile mutluluk veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Halk Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Ahbaplık, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna ivaz Esas Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku amme hukukunun kellelıca alt dallarıdır. Ahbaplık Kuralları ve Özellikleri Hukuku öteki toplumu düzenleyici kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik mutluluk aracılığıyla güvenceye kızılınmış ve cebri yaptırımlara iye olmasıdır. Ahbaplık kuralları âdem davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun mesabe hükümlarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sebebiyle mümasil nitelikteki tamlık durumlarda uygulanması sağlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Ahbaplık yerında yaptırım amme gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek bâtınin kullanılır. Ahbaplık düzenini sağlamayı ve korumayı fakatçlayan yaptırımlar gene hukuk düzeninin öngördüğü şekilde namına getirilir. Maddi ve içsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken içsel yaptırımlar bu durumları kösteklemek bâtınin kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, hapis ve mangır cezaları; kanunuesasi hukukunda siyasetten men, kelepir mantinota; vergi hukukunda vergi ve gümrüksüzçılık cezaları kabilinden derece derece hukuk dallarında derece derece yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile müntesip çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; bilinçi bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların birtakımlar felsefik bileğil ortaya konduğu devrin sorunlarını çözmek veya siyasal içtihatleri hukuk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali hak olan hukuk, umumi olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Ahbaplık, adalete yönelmiş maşerî bir evetşfakat düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu namına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, uygulama yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun maşerî dirimı düzenleyip insanoğluın amerikan barış ve emniyet süresince bir arada evetşamalarını sağlamaktır. 2. Kılgı Yarar (Sosyal İhtiyaçların Içinlanması) Hukukun uygulama amacını, maşerî gerçeklik belirler. Ahbaplık bu fonksiyonu ile cemiyet süresince yaşayan insanoğluın, birbirleri ile inşa etmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, psikolojik bir varlık olarak insanoğlunun yapısından meydana gelen ihtiyaçlarını karşıtlamaya çkızılışır. Ahbaplık bu fonksiyonu ile tevellüt, teehhül, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir hukuk düzeni dirimın esas gerçeklerini görmezden gelemez. Ahbaplık düzeni, insanoğlunun natürel yapısına ve bundan müterakki gelen ihtiyaçlarına iyi çıkmak zorundadır. Ahbaplık önemli ölçübile, iktisadi gerçeklere bile merbutdır; iktisadi yokluklara uymalı ve onları karşıtlamalıdır. 3. Hak Ahbaplık bu fonksiyonu ile belli başlı bir tertip şeşna aldığı sosyal gereksinimlerı, özü salt bir eşitlik düşüncesi olan hak ölçüsüne vurarak doğru kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En güdük tanılamamıyla hak, “bir eşitlik düşüncesi”dir. “Hak, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) çıkmak üzere iki derece derece anlamda kullanılır. Hak esasen ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet mealında şahsi bir özelliği deyimler. özlük her devran haklı olana yönelir, her insana kendine düşeni ayırmak yolunda sakır sakır ve bileğalışverişmez bir çaba gösterir. İşte bu şekil ve çabayı gösteren hak, özne (süje) ile müntesip oluşundan ötürü öznel (sübjektif) hak olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir hak mefhumı vardır. Nesnel hak, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin müşahhas durumlarda gerçekleştireceği ilişik biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte hukuk yerında hukuki mesabe olarak lügat konusu olan hak bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü hukuk, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve alacaklanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Topluluk bâtınindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini bâtınaziz kurallar tamlıkü olarak hukuk, bu bileğerlendirmelerde hak ölçüsünü kullandığı ve işletmek durumunda bulunduğuna bakılırsa, adaletin sonunda, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Ahbaplık normlarında hak acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Mevcut hukuk ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü hak mefhumı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün hukuk sistemine ve sistemlerine hükümran mevcut, nesnel ve salt bir mesabe niteliğindeki adalettir. Ahbaplık bir cemiyet düzenini bâtınerir. Hukukun varlık nedeni bile adalettir; lüzumlu mevcut düzeni himaye etmek, gerekse onu bileğalışveriştirmeyi meşrulaştırmak bâtınin her devran adalete kellevurulur. Nesnel ve kanun üstü hak hukukta karşıtmıza kurulu hukuk düzenlerinin birincil örneği, olması gereken hukuk mealında hukuk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile hak, mevcut hukuk düzenlerinin kendisine iyi olup olmadığı açısından bir mesabe ve yorum ölçüsü olabilir. Tekrar bu özelliği ile hak, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun yapmak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile olumlu ve menfi karşıtlıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon muvazene süresince olduklarında, adil bir hukuk düzeninin gerçekleşmesi sağlanır. Uygun olarak bütün hukuk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak hukuk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşerî evetşfakat uyacak, hem bile bu maşerî dirimın amerikan barış süresince sürebilmesi bâtınin bir düzen görünümünü sağlamaya çkızılışacaktır.
Futbol Öğretisi
